Curator's Tip: Κωνσταντίνος Παρθένης, «Ευαγγελισμός»

Κάθε εβδομάδα οι επιμελητές μας ξεχωρίζουν ένα αντικείμενο από τις συλλογές του Μουσείου και σας το περιγράφουν

Κωνσταντίνος Παρθένης, «Ευαγγελισμός». Ελαιογραφία σε μουσαμά, διαστάσεις: 75,5 x 72 εκ. Δεκαετία 1910.

Δωρεά Οικ. Σωτηρίου Παπαστράτου (mve_3885)

http://www.flickr.com/photos/61712762@N03/5823819129/in/photostream

Από όλα τα θρησκευτικά θέματα, ο «Ευαγγελισμός» είναι το πρώτο που απασχόλησε τον Κωνσταντίνο Παρθένη εντατικά.Το θέμα ουσιαστικά γεννήθηκε στο παρισινό του εργαστήρι γύρω στα 1909-10.  Ο Παρθένης συνθέτει τα εικονογραφικά στοιχεία ενός αναγεννησιακού «Ευαγγελισμού» με μία βυζαντινή επεξεργασία του θέματος.

Στο πρώτο επίπεδο απεικονίζεται η Παναγία με την κεφαλή να κλίνει προς τα αριστερά και το δεξί βραχίονα διπλωμένο στο στήθος, σε στάση σεβασμού και υποταγής. Στο αριστερό της χέρι κρατάει τη ρόκα, που μέχρι πριν λίγο χρησιμοποιούσε. Απέναντί της, ο Άγγελος κατεβαίνει από τον ουρανό, κρατώντας τη λευκή του λύρα, αναγγέλλοντας το χαρμόσυνο νέο. Πίσω από την Παναγία, ένας λευκός κρίνος σε δοχείο και δίπλα μία γλάστρα με βασιλικό.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ για την περιοδική έκθεση με έργα του Κωνσταντίνου Παρθένη «Δύναμις-Ποίηση, Ευαγγελισμός»

γράφει η Μαρία Τσιολάκη (Αρχαιολόγος-Ειδικός Διδακτικής στα Μουσεία, Επιμελήτρια Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου)

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, πριν από ενάμιση χρόνο (9 Δεκεμβρίου 2009-1^η Φεβρουαρίου 2010) παρουσίασε τον πίνακα του Κωνσταντίνου Παρθένη «Ευαγγελισμός», δωρεά της οικογένειας Παπαστράτου. Με επίκεντρο τον πίνακα αυτόν, οργανώθηκε έκθεση με ανάλογα έργα του ιδίου ζωγράφου, που παραχωρήθηκαν προσωρινά στο Μουσείο από την Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, τη Συλλογή της Εθνικής Τραπέζης και από σημαντικές ιδιωτικές Συλλογές.

Από τη σύγκριση των δύο «Ευαγγελισμών» (Μουσείου Πόλεως Αθηνών / Συλλογή Εθνικής Τραπέζης) με τα έργα «Δύναμις - Ποίηση» (Συλλογής Εθνικής Τραπέζης / ιδιωτικής Συλλογής), δόθηκε η ευκαιρία στους μελετητές να προβληματιστούν για την επιλογή του τίτλου ενός ζωγραφικού έργου. Το προσχέδιο της Εθνικής Πινακοθήκης λειτούργησε ως ερέθισμα για το κοινό, προκειμένου να αντιληφθεί την αρχική σύλληψη του καλλιτέχνη.

Curator's Tip: H Γοργοεπήκοος (Άγιος Ελευθέριος)

Κάθε εβδομάδα οι επιμελητές μας ξεχωρίζουν ένα αντικείμενο από τις συλλογές του Μουσείου και σας το περιγράφουν

γράφει ο Δρ. Σταύρος Αρβανιτόπουλος, Επιμελητής του Μουσείου της Πολεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία

Achille Louis Théodore, Vicomte Du Moncel (ζωγράφος) (1821-1884), Adolphe Jean-Baptiste Bayot (χαράκτης) (αν. 1810-1866), Παναγία Γοργοεπήκοος (Άγιος Ελευθέριος). Λιθογραφία επιχρωματισμένη, 34 x 51 εκ. 

Τίτλος πρωτοτύπου: Ancienne église Métropolitaine. Προέρχεται από την έκδοση: Theodore du Moncel, Athènes monumentale et pittoresque. Collection composée de quatorze planches lithographiées d'un panorama de la ville et d'un texte explicatif avec gravures sur bois, Paris 1846

Αρ. ευρ.: mve 743

Έκθεση:"Ρωμιοί Αρχιτέκτονες στην Πόλη την περίοδο του Εκδυτικισμού"

γράφει η  Αγλαΐα Αρχοντίδου – Αργύρη, Διευθύντρια του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών – Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία από τις 30 Μαΐου του 2011 φιλοξενεί τη φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Οι Ρωμιοί αρχιτέκτονες της Πόλης την εποχή του Εκδυτικισμού», που οργανώθηκε από το Σύνδεσμο Αποφοίτων του Ζωγραφείου  σε συνεργασία  με τον Οργανισμό «Istanbul 2010 -  Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και χορηγό το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το ΤΕΕ Αθηνών, όσον φορά στην έκθεση στο εν λόγω  Μουσείο, που θα διαρκέσει ως τις 10 Ιουλίου. Η  έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες 110 κτηρίων της Κωνσταντινούπολης , έργα 56 αρχιτεκτόνων.  Για τις ανάγκες της παρουσίασης το υλικό χωρίστηκε κατά  κατηγορίες,  ανάλογα με το είδος, τη μορφή και τη χρήση των κτηρίων, που προβάλλονται: Πολυκατοικίες , Εκπαιδευτικά και Φιλανθρωπικά Ιδρύματα, Εξοχικές κατοικίες, εκκλησίες και τζαμιά, χάνια και ξενοδοχεία. Πολλοί από τους αρχιτέκτονες σχεδίασαν και έχτισαν ένα είδος κτηρίου, αν και σε πολλούς  από αυτούς οφείλονται  κτήρια διαφορετικών τύπων.  Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι  υπογραφές τους στα επιστήλια μεταξύ πρώτου και δευτέρου ορόφου .

Τα ονόματα των αρχιτεκτόνων  της έκθεσης είναι :   

ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΚΑΛΦΑΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, ΒΙΚΤΩΡ ΑΔΑΜΑΝΤΙΔΗΣ (1881-1948), ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΒΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΒΛΑΔΙΚΑΣ, ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΑΪΤΑΝΑΚΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Δ. ΓΕΝΙΝΤΟΥΝΙΑ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑΚΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΟΛΑΣΙΓΜΑΖΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΡΓΚΙΤΖΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΑΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΗΜΑΔΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΗΜΑΔΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ Φ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΖΑΝΝΟΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΗΚΟΣ, ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΘΕΟΓΝΩΤΟΣ ΚΑΛΦΑΣ, ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΚΑΜΠΑΝΑΚΗΣ  (1858-1929), ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΖΟΣ, ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ, ΚΑΥΤΑΝΤΖΟΓΛΟΥ ΛΥΣΑΝΔΡΟΣ (γενν. 1811), ΝΙΚΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ , Ι. ΚΙΟΥΠΕΤΖΟΓΛΟΥ, ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ ΚΛΩΝΑΡΙΔΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΒΒΑΣ, ΕΥΘΥΜΗΣ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΟΥΛΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΛΟΥΘΡΟΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ (1875-1957), ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ (1881-1941), Ε. ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΡΚΟΣ Γ. ΛΑΓΓΑΣ (1860-1937), ΚΑΛΟΥΔΗΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ, ΒΑΛΙΣΑΡΙΟΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣΠΕΤΡΟΣ ΜΕΪΜΑΡΙΔΗΣ, Ι. Π. ΜΕΛΙΔΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΟΓΑΚΟΤΗΣ, ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΗΣ ΝΙΚΗΤΑΪΔΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΠΑΣ, ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΣΑΔΑΙΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΠΕΤΣΙΛΑΣ (1880-1935), ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΠΙΣΤΙΚΑΣ, ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΠΟΛΙΤΣΗΣ, ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΡΑΖΗΣ, ΓΙΟΥΒΑΝΑΚΗΣ ΤΑΣΤΣΙΟΓΛΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΕΠΗΣ (1823-1906), ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΙΛΕΝΗΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΙΛΕΝΗΣ, ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ (1859-1960), ΣΤΑΥΡΟΣ Σ. ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ.

O διοικητικός και κοινωνικός μετασχηματισμός του 19^ου αιώνα έδωσε μορφή στην αρχιτεκτονική ανάπτυξη της Κωνσταντινούπολης, διαμορφώνοντας μία νέα τάξη πραγμάτων, που είναι και σήμερα ορατή , με κορυφαίο παράδειγμα την  περιοχή του Πέραν.  

Βιβλιογραφία: «Οι ρωμιοί αρχιτέκτονες της Πόλης  στην περίοδο του εκδυτικισμού»,  Istambul 2010.

"Το νερό των Αθηναίων", ένα Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών

Επιμέλεια και κείμενα: Μαρία Τσιολάκη (Αρχαιολόγος-Ειδικός Διδακτικής στα Μουσεία, Επιμελήτρια Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου)

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα   με τίτλο «Το νερό των Αθηναίων» πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών με αφορμή την Πανελλήνια «εκστρατεία» του ΥΠ.ΠΟ.Τ. Περιβάλλον και Πολιτισμός 2010-2011 «Φωνές Νερού Μυριάδες» στις 7-10 Οκτωβρίου 2010.

Συμμετείχαν πάνω από 100 μαθητές σχολείων, οι οποίοι με ενθουσιασμό συμπλήρωσαν τα φυλλάδια, άκουσαν και κατανόησαν το συμφωνικό ποίημα και σχεδίασαν εικόνες, εμπνευσμένες από τη μουσική και τα εκθέματα του Μουσείου.

Η Πανελλήνια «εκστρατεία» Περιβάλλον και Πολιτισμός 2010-2011 «Φωνές Νερού Μυριάδες» θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη χρονιά στις 6-9 Οκτωβρίου 2011.