Σεμινάρια Ιστορίας και Πολιτισμού για οικονομικούς μετανάστες/-στριες, Ρομά, πρόσφυγες, αλλοδαπούς και ομογενείς που ζουν στην Αθήνα

γράφει η Συντονίστρια του Προγράμματος, Μαρία Τσιολάκη, Αρχαιολόγος - Master Διδακτικής στα Μουσεία, Επιμελήτρια του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία

ΕΡΓΟ: «Ελλάδα – Διεθνές Σχολείο Πολιτισμού &  & Επικοινωνίας»

Σεμινάρια ιστορίας &πολιτισμού

για

μετανάστες

 Ρομά

πρόσφυγες

αλλοδαπούς

ομογενείς

που ζουν στην Αθήνα

 Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών

Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία

οδός Ι. Παπαρρηγοπούλου 5, Πλατεία Κλαυθμώνος

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, ως εταίρος στο Έργο «Ελλάδα - Διεθνές Σχολείο Πολιτισμού και Επικοινωνίας», στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ε.Ο.Χ., διοργάνωσε εκπαιδευτικά σεμινάρια με θέμα «Σεμινάρια Ιστορίας και Πολιτισμού», από το Δεκέμβριο 2010 έως τον Απρίλιο 2011.

Τα σεμινάρια απευθύνονταν σε οικονομικούς μετανάστες/-στριες, Ρομά, πρόσφυγες, αλλοδαπούς και ομογενείς που ζουν στην Αθήνα.Ο σκοπός του Μουσείου για τη συμμετοχή σε ένα τέτοιο έργο είναι διττός: από τη μία να διευρύνει το κοινό του με εποικοδομητικό τρόπο και από την άλλη να συμβάλλει στις κοινωνικές εξελίξεις, συνδράμοντας στη σωστή και ομαλή ενσωμάτωση των ανθρώπων αυτών στον τόπο που ζουν και εργάζονται.

Ένα μουσείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται διαρκώς, ακριβώς επειδή ανήκει σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και δραστηριοποιείται μέσα στην κοινωνία. Αφουγκράζεται συνεχώς τις εξελίξεις και εργάζεται διαρκώς με σκοπό την καλλιέργεια της ιστορικής μνήμης, την ορθή και επιστημονική παροχή γνώσεων, την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και του δημιουργικού προβληματισμού, της αισθητικής, την ψυχαγωγία. Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με αποτελεσματικότερο τρόπο όταν ο οργανισμός είναι σε διαρκή επαφή με τις εξελίξεις της κοινωνίας εν γένει. Για τους λόγους αυτούς, επιδιώκει να απευθύνεται σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μερίδα πολιτών και σε όσες περισσότερες κοινωνικές ομάδες γίνεται.

Η κοινωνική ομάδα των αλλοδαπών, των οικονομικών μεταναστών, των Ρομά, των παλιννοστούντων που ζουν στη χώρα μας, γενικώς αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία στην οποία ζουν. Συγκεκριμένα, η δυσκολία στην κατανόηση της γλώσσας, στην επικοινωνία και ο κοινωνικός αποκλεισμός, αλλά και πρακτικές δυσκολίες, όπως ο φόρτος εργασίας, ο περιορισμένος ελεύθερος χρόνος και το κόστος της καθημερινής ζωής, τους απομακρύνει από τα κοινά και από ασχολίες που αφορούν στη γνωριμία με τον τόπο όπου ζουν και με τον πολιτισμό που αυτός περικλείει.

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, απολύτως κατάλληλος χώρος, λόγω της θέσης του και  της εύκολης προσέγγισής του από το κοινό, με τη διοργάνωση των εν λόγω κύκλων μαθημάτων στόχευσε στο να διαρρήξει το «τείχος» ανισότητας ή αποκλεισμού και να προάγει την επικοινωνία μέσω της βιωματικής, ποιοτικής και εκ βαθέων γνωριμίας με την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό.

Η διδακτική μέθοδος που επιλέχθηκε ήταν η μελέτη της Ιστορίας: ένας άμεσος τρόπος για να προσεγγιστεί η συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα. Η ορθή και επιστημονική προσέγγιση της Ιστορίας καθιστά κατανοητό το ότι όλοι οι λαοί είναι ίσοι και ότι η πορεία του ανθρωπίνου γένους είναι γεμάτη από κατορθώματα, επιτεύγματα, έθιμα, ήθη και δημιουργήματα, που, σας ψηφιδωτό, καλύπτουν όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ανθρωπότητας, ισάξια. Το θέμα των σεμιναρίων ήταν, οπότε, «Η Ιστορία και ο Πολιτισμός της Ελλάδας» και προσεγγίστηκε με έναν οικουμενικό τρόπο.

Οι τρεις διδάσκουσες, κ. Βαμβακοπούλου Βασιλική, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, κ. Βλάχου Βασιλική, Δρ Αρχαιολογίας και κ. Γιαννοπούλου Δήμητρα, Δρ Αρχαιολογίας, προχώρησαν στη συγγραφή των τευχιδίων, τα οποία θα χρησιμοποιούνταν ως εργαλεία εργασίας από τους συμμετέχοντες. Η ύλη χωρίστηκε σε τρεις ιστορικές ενότητες: α) Αρχαίοι, β) Μεσαιωνικοί και γ) Νεότεροι Χρόνοι.

Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων, οι διδάσκουσες, μέσω της γνωριμίας και της συζήτησης, σκιαγραφούσαν το προφίλ της κάθε ομάδας, έτσι ώστε να προσεγγίσουν με εποικοδομητικό τρόπο τα προγραμματισμένα θέματα.

Η ιστορική σχηματοποιημένη χρονική γραμμή, η οποία βοηθά στο να γίνει κατανοητή η αλληλουχία των χρονικών περιόδων, όπως έχουν ορισθεί από τους ιστορικούς και οι γεωγραφικοί χάρτες, αποτελούσαν τα απαραίτητα διδακτικά «εργαλεία» για την κατανόηση της ιστορίας.Οι συμμετέχοντες, μέσω της μελέτης της ελληνικής Ιστορίας και του Πολιτισμού, κατανόησαν έμμεσα και άμεσα ότι κάθε ιστορική και κοινωνική εξέλιξη, κάθε γεγονός, έθιμο, τάση ενός πληθυσμού ή λαού είναι απόρροια της γεωμορφολογικής και της κλιματικής κατάστασης ενός τόπου για μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή και  συγκυρία πολλών και διαφορετικών παραγόντων. Με τον τρόπο αυτό, ήταν σε θέση να κατανοήσουν και να εξηγήσουν με μεγαλύτερη ευκολία τις ιστορικές αλλαγές και τα διάφορα κοινωνικά φαινόμενα που συμβαίνουν στον κόσμο, όπως η μετανάστευση.

Τα σεμινάρια συνέδραμαν, επίσης, οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν με ονόματα, έννοιες, ρήσεις, μνημεία και εικόνες που ανήκουν στο ιστορικό μας παρελθόν και που συνδέονται με την καθημερινότητά τους, να εξοικειωθούν με την κατανόηση, την ομιλία και γενικά με τη δημιουργική χρήση της ελληνικής γλώσσας, να δημιουργήσουν ένα δίκτυο επικοινωνίας με έναν φορέα πολιτισμού, όπως το Μουσείο, αλλά και με τους συμπολίτες τους, να περάσουν ευχάριστα και δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους, να ανταλλάξουν ιδέες και απόψεις με τους συνανθρώπους τους, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας στην οποία ζουν.

Μετά το πέρας των σεμιναρίων, μελετήθηκαν οι εντυπώσεις και οι εμπειρίες των διδασκουσών, αλλά και τα φύλλα αξιολόγησης, τα οποία είχαν κληθεί να απαντήσουν οι συμμετέχοντες. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής οδήγησαν στο συμπέρασμα, ότι οι στόχοι που είχε θέσει το Μουσείο επετεύχθησαν και ότι τα σεμινάρια, εκτός από ευεργετικά και εποικοδομητικά, απετέλεσαν μία μοναδική και ευχάριστη εμπειρία για όσους έλαβαν μέρος.  Το γεγονός ότι οι τελευταίοι αναγνώρισαν κοινά στοιχεία, παρόμοιες ιστορικές μνήμες και δικές τους εμπειρίες του παρελθόντος, κοινές με αυτές των Ελλήνων, ή ακόμη, παρόμοιες ρήσεις, έθιμα και συνήθειες των λαών, τους βοήθησε να γνωρίσουν βιωματικά την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Ελλάδας, να τα αποδεχθούν και να τα σεβαστούν ως οικουμενικά.

Επετεύχθη, οπότε, σε ένα μεγάλο βαθμό, να κατακτηθούν γνώσεις και εμπειρίες με διάρκεια στο χρόνο και να καλλιεργηθεί η Ιστορική Συνείδηση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

w  Οι συμμετέχοντες ανήκαν ποσοστιαία στις χώρες: Ουκρανία 20%, Γεωργία 17%, Αίγυπτος 12%, Μολδαβία 12%, Αλβανία 10%, , Ρωσία 10%, Πολωνία 5%, Μαρόκο 3,3%, Συρία 3,2%, Βέλγιο 1,3%, Βουλγαρία 1,3%, Ιράκ 1,3%, Ολλανδία 1,3%, Ρουμανία 1,3%, Ισπανία 1%.

w  Το 100% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι βρήκε κοινά στοιχεία του πολιτισμού της Ελλάδας με αυτόν της χώρας καταγωγής του.

w  Το 85% δήλωσε ότι θα επιθυμούσε να οργανωθούν περισσότεροι κύκλοι σεμιναρίων.

w  Το 95% δήλωσε ότι τα εν λόγω σεμινάρια βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό να γνωρίσουν την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Ελλάδας

w  Το 99% δήλωσε ότι βρήκε πολύ ενδιαφέρον το περιεχόμενο των σεμιναρίων.

w  Το ίδιο ποσοστό απάντησε ότι έμεινε πολύ ικανοποιημένο από τη συνεργασία με τους διδάσκοντες, με το χώρο διεξαγωγής των σεμιναρίων, με τη διάρθρωση της ομάδας

w  Μεταξύ των σχολίων και των παρατηρήσεων που καταγράφηκαν, διαβάσαμε τα εξής: «Ευχαριστώ πολύ για τα σεμινάρια!», «Είμαι πολύ ευχαριστημένη, ήταν όλα πολύ ενδιαφέροντα», «Θα ήθελα περισσότερες ώρες για την ιστορία», «Μου άρεσε πάρα πολύ το χρόνο που πέρασα μαζί σας», «Αν θα κάνετε κι άλλα μαθήματα, θα ήθελα να παρακολουθώ».